Przekazanie wiedzy specjalistycznej — czyli czym jest umowa know - how?

Gwałtowny postęp technologiczny spowodował, iż umowa know-how stała się kluczowym elementem powszechnego obrotu gospodarczego, bowiem zapewnia ona swobodny i bezpieczny transfer technologii i wiedzy specjalistycznej między podmiotami. W Polsce, choć brak jest szczegółowych regulacji prawnych dotyczących bezpośrednio umowy know-how w Kodeksie Cywilnym, jej nazwa pada m.in. w ustawie prawo własności przemysłowej.

W pierwszej kolejności, musimy odpowiedzieć sobie na pytanie czym de facto jest “know how”? „Know-how to pojęcie pochodzące z języka angielskiego, które w dosłownym tłumaczeniu oznacza „wiedzieć jak”. Mimo licznych prób nie udało się jak dotąd opracować i wdrożyć w języku polskim terminu zastępującego to zapożyczenie. Pojęcie to jest obecnie powszechnie używane nie tylko w języku potocznym, lecz także coraz częściej w biznesowym i prawniczym. Z ekonomicznego punktu widzenia, treść know-how traktuje się jako sumę wiedzy, doświadczenia i dorobku przedsiębiorstwa. W polskim piśmiennictwie prawniczym prawdopodobnie jedną z bardziej ogólnych i powszechnie przytaczanych definicji jest ta promowana przez S. Sołtysińskiego, zgodnie z którą know-how to „zdolność, wiedza lub umiejętność osiągnięcia określonego rezultatu lub prowadzenia określonej działalności”. W doktrynie, w ujęciu ogólnym, o know-how mówi się jako poufnych informacjach, które mają wartość gospodarczą, przy czym normatywne definicje opracowywane na potrzeby poszczególnych aktów prawnych nie są ze sobą tożsame.”

Jak udało nam się na wstępie niniejszego artykułu ustalić, umowa “know-how” jest umową nienazwaną, zatem próżno szukać regulacji, która wskaże jest essentialia negotii tejże umowy. Powszechne stosowanie jej w obrocie gospodarczym jednakże, pozwala nam określić co jest jej istotą - „Istotą umowy know-how jest upoważnienie udzielone przez dysponenta know-how do wykorzystywania informacji znajdujących się w sferze „faktycznej wyłączności” w celach gospodarczych. Na podstawie umowy know-how dysponent know-how udziela upoważnienia innej osobie do gospodarczego wykorzystania takich informacji znajdujących się w jego posiadaniu, w odniesieniu do których prawa podmiotowe nie istnieją. Zasady stosowania umowy know-how wynikają z art. 79 p.w.p. Na gruncie wymienionego przepisu przedmiotem tego typu umów może być wynalazek, który został zgłoszony do Urzędu Patentowego, na który nie udzielono jeszcze patentu, lub wynalazek, który nie został zgłoszony do Urzędu Patentowego, natomiast stanowi tajemnicę przedsiębiorcy. W ujęciu ogólnym to właśnie umowę o korzystanie z nieopatentowanego wynalazku nazywa się umową know-how. Warto również zaznaczyć, że przedmiotem umowy know-how może być każdy wynalazek, niezależnie od tego, czy spełnia wymogi patentowalności. Innymi słowy, umowa know-how może być podstawą ochrony każdego wynalazku, nawet takiego, którego nie można z różnych powodów opatentować.” M. Marczewska, Charakter prawny i koncepcja treści umowy know-how, ZNUJ. PPWI 2018, nr 1, s. 111-137.

Jak zostało przywołane powyżej, zgodnie z ustawą prawo własności przemysłowej, a dokładnie jej art. 79 - do umowy know-how stosuje się odpowiednio przepisy o umowie licencyjnej, chyba że strony postanowiły inaczej. Zatem można wskazać, że powinna ona:

• umowa know-how dotycząca wynalazku powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności,
• licencja wynikająca z umowy know-how może być pełna lub ograniczona,
• jeżeli strony umowy nie określą inaczej, licencję wynikającą z umowy know-how traktuje się jako pełną,
• licencja dotycząca know-how może być wyłączna lub niewyłączna,
• jeśli strony umowy nie określą kwestii wyłączności lub niewyłączności licencji, traktuje się ją jako niewyłączną,
• licencjobiorca know-how może udzielić dalszej licencji w porozumieniu z licencjodawcą i tylko za jego zgodą, natomiast dalsze udzielenie licencji jest niedopuszczalne,
• licencja know-how nie podlega wpisowi do rejestru patentowego, czyli art. 76 p.w.p. nie ma zastosowania w przypadku licencji know-how.

M. Marczewska, Charakter prawny i koncepcja treści umowy know-how, ZNUJ. PPWI 2018, nr 1, s. 111-137.

Stan prawny: październik 2023 r.
Fot. unsplash.com