Kto może mieć dostęp do naszej dokumentacji medycznej?

Zagwarantowanie odpowiedniego dostępu do informacji dotyczących naszego zdrowia i udzielonych świadczeń zdrowotnych jest fundamentalnym aspektem ochrony praw pacjenta. W erze cyfrowej, gdzie dane osobowe i medyczne mogą być łatwo udostępniane i przetwarzane, szczególnie ważne staje się określenie, kto i w jakich okolicznościach może mieć wgląd do naszej dokumentacji medycznej. Polskie prawo, wychodząc naprzeciw tym potrzebom, szczegółowo reguluje te kwestie w ustawie o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej

Zgodnie z art. 23 wspomnianej ustawy, pacjent posiada nieograniczone prawo do dostępu do własnej dokumentacji medycznej. Jest to zapis mający na celu umożliwienie pacjentowi pełnego zrozumienia swojego stanu zdrowia oraz historii leczenia, co jest niezbędne do podejmowania świadomych decyzji dotyczących dalszych kroków terapeutycznych czy ewentualnego prawa do dochodzenia roszczeń.

Udostępnianie dokumentacji medycznej

Ustawa precyzuje również zasady udostępniania dokumentacji medycznej innym osobom niż sam pacjent. Zgodnie z art. 26, dokumentacja ta może być udostępniona osobom przez pacjenta upoważnionym, jego przedstawicielowi ustawowemu, a po śmierci pacjenta – osobie upoważnionej przez zmarłego za życia lub osobie, która w chwili zgonu była jego przedstawicielem ustawowym. Warto zwrócić uwagę, że prawo to przewiduje również możliwość udostępnienia dokumentacji osobie bliskiej, chyba że pacjent za życia wyraził sprzeciw wobec takiego działania.

„Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 1.09.2015 r. wypowiedział się w sposób następujący: „Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nie uzależnia ważności lub skuteczności upoważnienia do dokumentacji medycznej od wymogu innej formy szczególnej, a nawet wymogu formy pisemnej. Oznacza to, że przedmiotowe upoważnienie może być udzielone nawet ustnie np. w obecności lekarza. Negowanie ważności pisemnego upoważnienia do dokumentacji medycznej i stawianie wymogu formy aktu notarialnego wbrew brzmieniu ustawy jest bezzasadne i niedopuszczalne”. Podobnie NSA w wyroku z 8.09.2016 r. 55 : „Naruszeniem przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych prawa pacjenta jest ograniczenie formy składania żądania udostępnienia dokumentacji medycznej. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w art. 23, art. 26 ust. 1 oraz art. 27 nie daje bowiem podstaw do wyprowadzenia ograniczenia formy żądania. Wybór formy żądania, w tym podstawowej formy – formy ustnej – należy do pacjenta. Wyłączenie tej formy stanowi zatem naruszenie zbiorowych praw pacjentów”” E. Bielak-Jomaa, M. Ćwikiel [w:] Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz, red. D. Karkowska, Warszawa 2021, art. 26.

W przypadkach sporów dotyczących prawa do wglądu w dokumentację, ustawa przewiduje możliwość odwołania się do sądu, który może wyrazić zgodę na jej udostępnienie. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach, gdy dostęp do dokumentacji jest niezbędny dla dochodzenia roszczeń odszkodowawczych czy zadośćuczynienia po śmierci pacjenta, lub gdy istnieje potrzeba ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej.

Ochrona danych w dokumentacji medycznej

Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie, zarówno na mocy ustawy o Prawach pacjenta, jak i przepisów o ochronie danych osobowych. Jest to gwarancja, że informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta będą traktowane z należytą troską i nie zostaną wykorzystane w sposób nieuprawniony.

 

Stan prawny: luty 2024 r.

Fot. unsplash.com